Co mówić do dziecka, gdy coś mu się nie udaje i źle o sobie mówi?

Kiedy dziecko źle osobie myśli i jest wrażliwy na swoim punkcie, gdy coś mu nie wyjdzie, mamy zadania to dostrzec i się tym zająć. Obraz samego siebie istotnie wpływa na poczucie własnej wartości na całe życie. Jego niski poziom znacznie utrudnia radzenie sobie z niepowodzeniami, nieprzewidzianymi zmianami czy krytyką ze strony innych – zarówno dorosłych, jak i rówieśników. Wpływa też negatywnie na procesy uczenia się, chęć podejmowania nowych wyzwań, umiejętność budowanie relacji i w końcu – czerpania radości z życia!

Dlatego tak ważne jest, abyśmy wspierająco reagowali na przykre słowa dziecka, które wypowiada na swój temat i jego krytyczne postawy wobec siebie. Jako rodzice mamy ogromny wpływ na przekonania, jakimi żyje i kieruje się nasza pociecha.

Kiedy zatem słyszymy komunikaty typu: “Znowu mi się nie udało!”, “Jestem w tym beznadziejna!”, “Ale ze mnie gapa!”, “Jestem głupi!”, zamiast powszechnego: “Przestań tak o sobie mówić”, “Oj, już daj spokój”, warto zajrzeć pod powierzchnię tego, co słyszymy i pokazać dziecku, że przyjmujemy je dokładnie takie jakie jest, z całym wachlarzem emocji i potrzeb.

Oto 10 przykładowych rozbudowanych komunikatów, które Wam w tym pomogą!

Niech moc bycia ważnym i wartościowym nie opuszcza ani Was, ani Waszych dzieci.

Co mówić do dziecka, gdy coś mu się nie udaje i źle o sobie mówi?

„Powiedziałeś, że jesteś gapą, bo rozlałeś sok i się zdenerwowałeś, co? (…) Ja widzę, że się potknąłeś. Mi też się to zdarza np., kiedy jestem zmęczona. A ty jak się dziś czujesz? Na co masz teraz chęć? To jest ważne!”
„Kochanie, to, że nie potrafisz zapamiętać dat, nie znaczy, że jesteś do niczego! Może ten sposób nauki po prostu nie jest dla ciebie? Wiesz, ja też nie lubiłam zapamiętywać dat, ale było mi łatwiej, kiedy wymyślałam do nich krótkie rymowanki. Chcesz spróbować?”
„Jesteś rozzłoszczony, bo spadłeś z drabinki, a bardzo chciałeś przejść całą? (…) Wcale się nie dziwię. Zależało ci na tym…. Wiesz, czasem coś nam nie wychodzi, ale możemy próbować ponownie. Zrobimy to razem?”
„Widzę, że zawiązanie sznurówek nie jest dla ciebie łatwe, co? (…) To nowe zadanie, a to, co nowe, często sprawia trudność. Łatwiej jest uczyć się nowych rzeczy, kiedy ktoś nas wspiera, dlatego jestem obok. Chcesz poznać mój sposób na wiązanie sznurówek?”
“Wiem jak dużo wysiłku i czasu poświęciłaś na przygotowanie się do konkursu! Smutno ci, że nie wygrałaś, co? (…) Wiesz, nie zawsze zdobywamy pierwsze miejsce, ale zawsze czegoś się uczymy. To jest nasza prawdziwa wygrana!”
„Jest ci trudno. Rozumiem. (…) To, że dostałaś niższą ocenę nie znaczy, że jesteś głupia! Twoja wartość nie jest zależna od ocen. Jest takie miejsce, w którym zawsze wszyscy cię lubią i akceptują – i wtedy, kiedy dostajesz dwóję, i wtedy, kiedy dostajesz piątkę – to nasz dom.”
„Chcesz wiedzieć, co o tym myślę? (…) Najważniejsze, to zrobić pierwszy krok. A potem kolejny. I kolejny. Dzięki temu idziesz dalej i jesteś coraz bliżej tego, na czym ci zależy. Co będzie dziś twoim pierwszym krokiem?”
“Czujesz się ze sobą źle, bo nie wyszedł ci rysunek i dlatego nazywasz się głupim? (…) Czy wiesz, że to trudne emocje podpowiadają ci takie przykre słowa, ale te słowa nie są prawdą o tobie? Taka działa nasz umysł. Nie musisz mu zawsze wierzyć.”

Magdalena Boćko-Mysiorska