Kiedy dzieci nie współpracują i nie chcą się uczyć, a my się staramy, możemy odnieść wrażenie, że robią na na złość i chcą uprzykrzyć nam życie. Otóż to nie są prawdziwe założenia, a realnej przyczyny trudnego zachowania dziecka w szkole czy przedszkolu należy upatrywać się w niezaspokojonych potrzebach, wyzwaniach rozwojowych i emocjonalnych. To nie złe intencje dziecka wpływają na jego sposób funkcjonowania, ale brak poczucia bezpieczeństwa i wartości. Jak je rozumieć i jak im zaradzić? Na co zwrócić uwagę i o czym pamiętać, przebywając z dzieckiem niemal każdego dnia?
Dziś dla Was, kochani nauczyciele i opiekunowie ważne wskazówki, z których możecie czerpać z każdego dnia.
Jak nauczyciel może pomóc dziecku, które nie współpracuje?
1. Odbieraj postawę dziecka jako ważny komunikat
Jeśli dziecko nie współpracuje i utrudnia pracę na lekcji, to w ten sposób komunikuje swój dyskomfort. To mogą być trudności ze skupieniem się, z niezrozumieniem materiału lub problemy w domu. Dziecko nie robi na złość, po prostu sobie nie radzi i potrzebuje pomocy, a my możemy mu ją dać.
2. Nie karz dziecka za trudne zachowanie
Jeśli dziecko “źle” się zachowuje, to znaczy, że źle się czuje. Także emocjonalnie. Karanie dziecka za złe samopoczucie emocjonalne można przyrównać do karania go za ból zęba. Nikomu z nas nie przyszłoby to do głowy! Szukajmy więc przyczyn zachowania dziecka i zajmijmy się nimi. Tylko to zadziała.
3. Buduj z dzieckiem życzliwą relację
Edukacja to relacja! Nie da się uczyć dzieci i wymagać, aby dzieci za nami podążały, jeśli nie czują się z nami dobrze i bezpiecznie. Dzieci potrzebują być widziane i słyszane, akceptowane takie jakie są, także wtedy, kiedy popełniają błędy. One wciąż czekają na potwierdzenie swojej wartości w naszych oczach. Niech widzą w nich życzliwość.
4. Komunikuj granice i ustalaj zasady
Dzieci potrzebują granic i zasad, aby czuć się pewnie i wiedzieć, co mogą, a czego nie. Mówmy o swoich granicach jasno i wyraźnie, korzystając z języka osobistego: “Nie zgadzam się”, “Stop, to dla mnie za dużo”. Zasady ustalajmy RAZEM w grupie, niech dzieci czują się ich twórcami, wówczas łatwiej będzie im się do nich dostosować.
5. Nie oceniaj dziecka, wspieraj jego poczucie wartości
Dzieci są wrażliwe na słowa, które kierujemy w ich stronę, nawet, jeśli myślimy, że nas ignorują. Unikajmy więc zwrotów typu: “Niegrzeczny”, “Niemądry”, “Agresywny”, “Leniwy”, bo powtarzane przez dorosłych stają się wewnętrznym głosem dziecka na całe życie, a to nie zachęca go do ani do współpracy, ani do rozwoju.
6. Dbaj o siebie i swój dobrostan
Życie w szkole i przedszkolu jest piękne i wdzięczne, ale też bardzo wymagające. Opieka nad dziećmi i dbanie o ich rozwój to wielka odpowiedzialność. Dbaj więc o siebie i swoje zasoby, spaceruj, odpoczywaj, relaksuj się i rozmawiaj z ludźmi, którzy Cię wspierają. A nad wszystko pamiętaj o swojej super MOCY, bo w życiu dziecka.
Wystarczy jeden dorosły, który jest przy nim szczerze obecny i daje dziecku poczucie bezpieczeństwa, aby się spełniało, wzrastało w dobrym zdrowiu emocjonalnym i społecznym, a także doświadczyło sukcesu akademickiego i zawodowego. Jeden dorosły, którym możesz być właśnie TY!
Magdalena Boćko-Mysiorska
